Oleśnicki sanepid zachęca do udziału w programie profilaktyki gruźlicy
Gruźlica jest chorobą zakaźną, przenoszona głównie drogą kropelkową, znacznie rzadziej dochodzi do zakażenia drogą pokarmową np. poprzez spożycie skażonego mleka, a także poprzez kontakt bezpośredni z uszkodzoną skórą lub błonami śluzowymi. Najczęstszym źródłem zakażenia są osoby chore na gruźlicę, w fazie prątkowania. Innym źródłem zakażenia mogą być chore na gruźlicę zwierzęta, np. chore krowy, które wydalają prątki m.in. z mlekiem. Okres wylęgania choroby jest trudny do określenia. Bakterie po wniknięciu do organizmu zostają w większości wypadków wyeliminowane, jednakże część z nich może pozostać w stanie uśpienia w organizmie zakażonej osoby, nie powodując objawów chorobowych. Na skutek aktywacji bakterii poprzez spadek odporności w wyniku np. niedożywienia może dojść do rozprzestrzenienia się prątków gruźlicy w całym organizmie, a następnie rozwoju choroby w zajętych narządach lub tkankach. Najczęstszą postacią choroby jest gruźlica płuc.
W przypadku zachorowania na gruźlicę objawy mogą być bardzo zróżnicowane. Mogą one mieć charakter ogólny (np. gorączka, osłabienie organizmu, brak apetytu, utrata masy ciała) lub miejscowy, w zależności od atakowanego narządu. Głównym objawem gruźlicy płuc jest długotrwale utrzymujący się kaszel, ponadto mogą wystąpić duszności, bóle w klatce piersiowej czy krwotoki płucne. Niecharakterystycznymi objawami gruźlicy pozapłucnej mogą natomiast być obrzęki, bolesność ruchowa, powiększenie obwodowych węzłów chłonnych, upośledzenie funkcjonowania zaatakowanych narządów.
Gruźlica jest chorobą, która może dotknąć każdego z nas. Często bywa wykrywana przypadkowo, dlatego tak ważna jest profilaktyka.
W przychodniach POZ istnieje możliwość skorzystania z Programu Profilaktyki Gruźlicy.
Celem programu jest:
- zmniejszenie wskaźnika zachorowalności na gruźlicę
- objęcie wczesną opieką świadczeniobiorców chorych na gruźlicę
- zmniejszenie wskaźnika śmiertelności na gruźlicę
- podniesienie świadomości społecznej poprzez edukację zdrowotną
- zwiększenie dostępności do świadczeń pielęgniarki środowiskowej oraz poradni specjalistycznych – gruźlicy i chorób płuc.
Do kogo skierowany jest program:
Do osób dorosłych, u których dotychczas nie rozpoznano gruźlicy, ale miały bezpośredni kontakt z chorym na gruźlicę lub stwierdzono u nich przynajmniej jeden z następujących czynników ryzyka:
- bezrobocie
- bezdomność
- niepełnosprawność
- obciążenie długotrwałą chorobą
- uzależnienie od alkoholu lub narkotyków.
Programem objęte są osoby, które dokonały wyboru pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej i samodzielnie zgłoszą się do gabinetu pielęgniarki, aby z niego skorzystać należy zgłosić się do pielęgniarski POZ, u której złożona została deklaracja wyboru. Pielęgniarka POZ przeprowadza wywiad zdrowotny, wypełnia ankietę, a następnie przeprowadza edukację zdrowotną.
Jeżeli w ankiecie uzyskano:
- 10–24 punktów, to osoby należą do grupy podwyższonego ryzyka zachorowania.
Pielęgniarka POZ przekaże pisemną informację o wynikach przeprowadzonej ankiety lekarzowi POZ. Wskaże tryb dalszego postępowania, m.in. konieczność zgłoszenia się do lekarza POZ celem dalszej oceny stanu zdrowia.
- 1–9 punktów, to osoby należą do grupy umiarkowanego ryzyka zachorowania.
Pielęgniarka POZ nie zakwalifikuje osób do dalszej diagnostyki.
Na wizytę wystarczy przynieść dokument tożsamości.
Aby wziąć udział w programie należy złożyć pisemne oświadczenie, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy nie uczestniczyło się w badaniu ankietowym pielęgniarki POZ w programie profilaktyki gruźlicy (także w innych poradniach).