Metody dezynfekcji wody – jakie są dostępne?
Dezynfekcja wody to takie działanie, które doprowadza do zniszczenia w niej chorobotwórczych mikroorganizmów. Specjaliści określają je jako uzdatnianie wody, podczas którego dochodzi do usunięcia bądź unieszkodliwienia organizmów patogennych, zarówno żywych, jak i form przetrwalnikowych. Najlepsze metody dezynfekcji zakładają również zapobieganie wtórnemu rozwojowi mikroorganizmów. Dezynfekcję przeprowadza się różnymi środkami, wykorzystując metody fizyczne oraz chemiczne.
Metody fizyczne dezynfekcji
Metody fizyczne dezynfekcji wody polegają na zastosowaniu takich czynników, które spowodują mechaniczne zmiany struktury komórek mikroorganizmów, doprowadzając do ich zniszczenia, a więc i unieszkodliwienia. Mogą też polegać na fizycznym odseparowaniu patogenów z wody.
- Gotowanie i pasteryzacja
Swoje zastosowanie znajdują w niektórych rodzajach przemysłu spożywczego i gastronomii, jednak na najszerszą skalę stosowane są w gospodarstwach domowych. Ani gotowanie, ani pasteryzacja nie jest jednak metodą, którą stosują wodociągi. Jako że pasteryzacja i gotowanie to najprostsze metody na uzdatnianie wody, wykorzystanie ich w naszych domach jest nieskomplikowane i nie wymaga użycia specjalistycznego sprzętu. Gotowanie zabija część bakterii, między innymi groźne bakterie E. coli, które giną, jeśli znajdą się w wodzie poddanej pasteryzacji, a dokładniej podgrzewanej w minimum 60 stopniach Celsjusza przez co najmniej 20 minut. Gotowanie się wody, czyli jej wrzenie, zachodzi w 100 stopniach Celsjusza, a więc wówczas bakterie również giną. Nie wszystkie ich rodzaje jednak, o czym należy pamiętać — metoda pasteryzacji i gotowania nie unieszkodliwia wszystkich patogenów.
- Naświetlanie promieniami UV
Promieniowanie ultrafioletowe to kolejna metoda pozbywania się mikroorganizmów z wody i uchodzi za jedną z najskuteczniejszych. Światło UV, dzięki właściwej sobie długości fali i natężeniu, uszkadza DNA bakterii i wirusów. W rezultacie nie mogą one się dalej namnażać. Metoda stosowana jest w przemyśle, ale też w wodnych instalacjach domowych lub w przydomowych studniach. Lampy UV do użytku domowego są łatwe w montażu i eksploatacji. Aby zapewnić ich prawidłową pracę, potrzebne jest zwykle gniazdo elektryczne o napięciu 230 V.
- Filtracja
Filtrowanie wody może odbywać się na zasadach tzw. ultrafiltracji oraz procesu odwróconej osmozy. Obie metody polegają na użyciu odpowiednich filtrów. W przypadku ultrafiltracji zastosowanie ma membrana kapilarna, która zatrzymuje bakterie, wirusy i mikroorganizmy wielkości do 0,1 mikrona. Nierzadko wcześniej konieczne jest zmiękczanie wody, ponieważ przy zbyt twardej cieczy membrana ta może się zapychać. Metoda filtracji wykorzystującej odwróconą osmozę bazuje zaś na cienkiej membranie osmotycznej, która zatrzymuje patogeny nawet o wielkości zaledwie 0,0005 mikrona.
Metody chemiczne dezynfekcji
Sposoby chemiczne polegają na wprowadzeniu do wody substancji chemicznych, które niszczą bakterie. W branży oczyszczania wody znane są takie metody chemicznej dezynfekcji jak:
- Chlorowanie
Użycie chloru do dezynfekowania wody jest niezwykle popularne. Powszechnie robią to wodociągi i pływalnie. Chlor do wody dodaje się pod różnymi postaciami, np. pod postacią tzw. aktywnego chloru, czyli podchlorynu sodowego (jest to wynik reakcji wodorotlenku sodu z gazowym chlorem). Aby uzyskać podchloryn sodu, montuje się specjalne urządzenia z przeponową pompą ssąco-tłocząca, która wprowadza preparat chemiczny do zbiornika wodnego. Skuteczność chlorowania zależna jest od wartości pH wody.
- Stosowanie dwutlenku chloru
Metoda ta nie jest tożsama z chlorowaniem. Dwutlenek chloru występuje w formie gazowej i przydatny jest nie tylko w usuwaniu zagrożeń bakteriologicznych, ale również przy likwidowaniu biofilmu, który sprzyjają rozwojowi bakterii, m.in. Legionelli. W przeciwieństwie do chlorowania wspomniany gaz jest neutralny zapachowo. Wykorzystuje się go często w przypadku dezynfekcji układów klimatyzacji i wentylacji.
- Ozonowanie
Ozonowanie wody sprawdza się w uzdatnianiu wody w obiegach chłodniczych, basenach, ale popularne jest szczególnie w przemyśle spożywczym. Ozon, jako gaz biobójczy, dezaktywuje z wody bakterie, wirusy, grzyby czy inne mikroorganizmy. Utlenia również żelazo i mangan rozpuszczone w cieczy, polepszając jej walory smakowe. Montaż instalacji uzdatniających, wykorzystujących ozon (tak jak tych z wykorzystaniem chloru czy innych substancji chemicznych) zapewniają profesjonalne firmy, jak granimex.com.pl, które niejednokrotnie posiadają też własne laboratorium wody. Dzięki temu po zbadaniu próbki dostosować można najlepszą metodę dezynfekcji.
Wybierając konkretną metodę dezynfekcji lub decydując się na połączenie kilku metod, trzeba dostosować je do wymagań uzdatnianej wody. Na dokładne określenie znajdujących się w niej biologicznych zagrożeń pozwala wcześniejsze badanie wody. Wiedząc, z czym mamy do czynienia i w jakich ilościach, specjaliści dobierają optymalne metody walki z tymi zagrożeniami.