Wysokość diet w naszych gminach dzieli prawdziwa przepaść.
7 kwietnia wybraliśmy radnych na kadencję 2024-2029. Na jakie apanaże mogą liczyć nowo wybrani samorządowcy? Okazuje się, że wysokość miesięcznej diety radnego nie może przekroczyć w miesiącu progu określonego w ustawie budżetowej. Poza tym w przypadku części radnych wysokość diety jest zależna od liczby mieszkańców, a w grę mogą też wchodzić potrącenia za nieobecności.
7 kwietnia Polacy wybrali 39 416 radnych gmin, 6170 radnych powiatowych i 552 radnych sejmików wojewódzkich. Nie inaczej było w powiecie oleśnickim, gdzie po kwietniowych wyborach rady już się ukonstytuowały i rozpoczęły pracę. Na jakie diety mogą liczyć radni w naszych gminach? To zależy. Po pierwsze, radni nie mają pensji (nie są zatrudniani przez gminy). Otrzymują diety za aktywność związaną z realizacją mandatu. Jest to rodzaj rekompensaty za niemożność pracowania zarobkowego. Dieta nie przysługuje tylko za udział w sesji np. rady gminy i prace w komisjach. Jest to rekompensata za czas poświęcony na np.: spotkania z mieszkańcami, czy dyżury (jeśli radny takowe pełni).
Stawki diet w obrębie danej rady są zróżnicowane pod względem funkcji pełnionych w radzie. W rzeczywistości wysokość zarobków w samorządach wygląda tak, że najwyższą dietę pobiera przewodniczący rady, nieco niższą wiceprzewodniczący rady i przewodniczący komisji, a jeszcze niższą szeregowi radni niesprawujący żadnych funkcji. Często do diet dochodzą także dodatki np. za sprawowanie funkcji sekretarza komisji. W Oleśnicy dostaje on 429 zł, a w gminie Oleśnica – ok. 144 zł. Jak wylicza serwis Portal Samorządowy, zróżnicowanie górnych pułapów w gminach jest zależne od liczby mieszkańców i wynosi:
● dla gminy powyżej 100 tys. mieszkańców — maksymalna dopuszczalna stawka diety w 2024 r. to 4294,61 zł;
● dla gminy między 15 do 100 tys. mieszkańców — nie może to być więcej niż 75 proc. kwoty 4294,61 zł, czyli w tym roku 3220,96 zł;
● dla gminy poniżej 15 tys. mieszkańców — nie może to być więcej niż 50 proc. maksymalnej diety, czyli w 2024 r. 2147,31 zł.
W przypadku powiatów również są trzy progi. W powiatach powyżej 120 tys. mieszkańców maksymalna dieta wynosi 4294,61 zł, dla powiatów między 60 a 120 tys. mieszkańców (takim powiatem jest powiat oleśnicki) jest to kwota do 3650,42 zł, natomiast w powiatach do 60 tys. dieta w 2024 r. może wynieść do 3006,23 zł.
Co, jeśli radny nie przychodzi na sesje. Czy jego dieta będzie mniejsza?
W prawie lokalnym istnieje mechanizm, który umożliwia zmniejszenie diety radnemu, który nie bierze aktywnie udziału w pracy rady. Dieta radnego może zostać zmniejszona w przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności na sesjach rady lub posiedzeniach komisji, do których radny został wybrany. Procedura ta jest zwykle szczegółowo określona w regulaminie pracy danej rady. Tak jest np. w gminie Oleśnica, gdzie nieobecność podczas sesji rady lub posiedzenia zespolonych komisji rady powoduje obniżenie diety każdorazowo o 10 %. ●
Oleśnica
● przewodniczący rady – 3220 zł
● wiceprzewodniczący – 2705 zł
● przewodniczący komisji – 2705 zł
● szeregowy radny – 1717 zł
● radny – sekretarz komisji otrzymuje dodatek – 429 zł
Gmina Oleśnica
● przewodniczący rady – 2.147,30 zł
● wiceprzewodniczący rady – 1.808,03 zł
● przewodniczący komisji – 1.808,03 zł
● radny szeregowy – 1.600,17 zł
● radny pełniący funkcję sekretarza komisji – dodatek 143,87 zł
Bierutów
● przewodniczący Rady – 1 368,91 zł
● wiceprzewodniczący rady – 885,77 zł
● przewodniczący komisji – 885,77 zł
● wiceprzewodniczący komisji 805,24 zł
● radny szeregowy – 724,72 zł
Syców
● przewodniczący rady – 2.233,00 zł
● wiceprzewodniczący rady – 1.546,00 zł
● przewodniczący komisji – 1.460,00 zł
● zastępca przewodniczącego komisji – 1.288,00 zł
● radny szeregowy – 1.202,00 zł
Dziadowa Kłoda
● przewodnicząca rady – 2039,94 zł
● wiceprzewodniczący rady – 1825,21 zł
● przewodniczący komisji- 1395,75 zł
● wiceprzewodniczący komisji- 1181,02 zł
● szeregowy radny – 966,29 zł
Dobroszyce
● przewodniczący rady – 2147,30 zł
● przewodniczący komisji – 1932,57 zł
● radny szeregowy – 1503,11 zł
Międzybórz
● przewodnicząca rady – 1876 zł
● wiceprzewodniczący rady – 1400 zł
● przewodniczący komisji – 1190 zł
● radny szeregowy – 980 zł
Twardogóra
● przewodniczący rady – 2.147,30 zł
● wiceprzewodniczący rady – 1.717,84 zł
● przewodniczący komisji – 1.073,65 zł
● radny szeregowy – 1.073,65 zł
Powiat
● przewodniczący rady – 3.306,84 zł
● wiceprzewodniczący rady – 2.662,65 zł
● przewodniczący komisji – 2.662,65 zł
● nieetatowy członek zarządu – 3.006,22 zł
● radny szeregowy– 1.889,62 zł