Często słyszymy narzekania na opakowania z tworzyw sztucznych: jest ich dużo, trudno się ich pozbyć, pochłaniają energię. Ale czy jesteśmy gotowi zrezygnować z tworzyw sztucznych, nie tylko w zakresie opakowań? Wygląda na to, że nie. A dodatkowo tworzywa wkraczają w kolejne obszary naszego życia, czynią je wygodniejszym i lepszym. Może więc tworzywa sztuczne warto znów polubić, a tylko lepiej przemyśleć ich obieg i wykorzystanie?

Opakowania z tworzywa sztucznego – coraz bardziej przyjazne

Opakowania z tworzyw sztucznych mają wiele zalet: świetnie zabezpieczają produkty przez uszkodzeniami, ułatwiają transport, przechowywanie i ekspozycję produktów. Są też dość tanie. Z drugiej strony przenikają do przyrody, zalegają w morzach, lasach i jeziorach. Jest wiele za i przeciw. Nowe technologie i coraz lepsze regulacje pomagają rozsądniej gospodarować opakowaniami i zmniejszać ich negatywny wpływ na środowisko naturalne. Wymaga to odpowiedzialności nie tylko od ustawodawców oraz władz poszczególnych krajów, ale także obywateli.

Z jakich tworzyw robi się obecnie opakowania?

Najpopularniejsze opakowania z tworzyw sztucznych powstają z polipropylenu oraz PET (politereftalan). Ogólnie ok. 40% wolumenu tworzyw sztucznych trafiających na rynek służy do produkcji opakowań. Jeśli chodzi o polipropylen to około 20% całego tego tworzywa wprowadzanego do obiegu w gospodarce jest wykorzystywane do produkcji opakowań. PET, który najczęściej kojarzymy z opakowaniami plastikowymi, tak naprawdę ma bardzo szerokie zastosowanie w gospodarce i tylko 9% zmienia się w opakowania. Producenci opakowań z tworzyw sztucznych bardzo chętnie wykorzystują też polimery LDPE i LLDPE. Co z nich powstaje? Najczęściej są to torby, które można wielokrotnie wykorzystać, pojemniczki i folie opakowaniowe.  

Opakowanie z tworzyw: życie po życiu

Ilość zużytych opakowań plastikowych tylko w samej Europie idzie co roku w miliony ton. Gdyby jednak na całym świecie radzono sobie z recyklingiem, tak jak w Europie, problem opakowań byłby o wiele mniejszy. Niestety w krajach 3 świata i w krajach rozwijających się systemy recyklingu są często w powijakach, nie istnieją, lub też związane z nimi przepisami są słabo egzekwowane.

Recykling to przede wszystkich przetworzenie opakowań kolejny raz na opakowania lub zużycie ich w przemyśle. Do zyskujących popularność sposobów wykorzystania PET należy wykorzystywanie ich do produkcji nawierzchni dróg oraz wytwarzania materiałów typu polar. Elementy z tworzywa sztucznego mają dużą wytrzymałość – wykonuje się z nich choćby okucia do dźwigarów stropowych – przykład można zobaczyć TUTAJ.

PET zmienia się także i w Polsce w tzw. BIO-PET, czyli folię twardą, której wszystkie warstwy są wykonane z tworzywa PET pochodzącego z odzysku. Jednym z liderów wykorzystania takiej folii BIO-PET w opakowaniach jest firma Uni-Pak z Bolesławca w województwie dolnośląskim (https://uni-pak.pl/). Ta sama firma opatentowała też świetnie poddające się recyklingowi tuby przezroczyste, wytwarzane bez wykorzystania kleju, co jest dużą innowacją (zastrzeżoną przez Uni-Pak w Urzędzie Patentowym). Dlaczego to tak ważne? W recyklingu sporym problemem bywają opakowania łączące w sobie różne rodzaje tworzyw sztucznych, trudnych do separowania na frakcje lub zanieczyszczonych klejem. Tuba Uni-Pak jest jednolita materiałowo – można ją więc w całości przetworzyć. Gdyby więcej opakowań było wykonanych w podobny sposób, można by znacznie podnieść odsetek odzyskiwanych tworzyw.

Trendy w opakowaniach – w stronę lepszego recyklingu

Technolodzy i naukowcy wciąż pracują nad doskonaleniem metod powtórnego wykorzystania tworzyw sztucznych, co jest szczególnie ważne w branży opakowań. W naszym kraju odzyskiwaliśmy w roku 2021 nadal tylko około 30% tworzyw, czyli mniej niż średnio w Unii Europejskiej. Najważniejsze trendy w produkcji opakowań to dziś:

• dążenie do jednolitości materiałowej opakowań,
• zmniejszanie wagi opakowań,
• łączenie surowców tradycyjnych (szkło, drewno) z foliami twardymi,
• produkcja opakowań z surowców wtórnych.

Należy mieć nadzieję, że postęp będzie się dokonywał szybko, a jednocześnie do poprawy sytuacji przyczyni się doskonalenie samego systemu recyklingu oraz wzrost świadomości społecznej na ten temat.